Sterilisaties

Een ongewone week voor ons in Kovol: het was vasectomie-week. Moet ik eerst wel even zeggen dat wij niet degenen waren die gesteriliseerd werden of die het uitvoerden! We hadden een arts uit Goroka, gespecialiseerd in gezinsplanning ingehuurd die 4 dagen bij ons kwam en gratis sterilisaties uitvoerde bij de mannen die dat wilden.

Anticonceptie is niet bepaald voorhanden in de jungle, dus huwelijken hebben meestal zwangerschap tot resultaat. Het gemiddelde aantal kinderen per koppel is een stuk of 6, kindersterfte ligt rond de 30-50% en vrouwen bevallen op een mat van bananenbladeren in de jungle zonder medische hulp in de buurt. Daardoor hoort het bij het leven dat vrouwen tijdens de bevalling om het leven komen en kleine baby’s het niet halen.

We zijn al een aantal weken bezig geweest om aan te kondigen wat de procedure inhoudt en wat de voordelen ervan zijn en op maandag kwam Dr. Noel aan met de helikopter.
Het eerste wat ons opviel aan Dr. Noel was zijn indrukwekkende arbeidsethos. Hij sprong uit de heli, zag de menigte en wilde al beginnen voor we hem hadden laten zien waar hij zijn tassen kwijt kon! In de loop van de week werd onze indruk van hem steeds positiever. Hij was onvermoeibaar aan de slag, had er net zo weinig moeite mee om lekkere maaltijden bij ons thuis te genieten als om bananen te bakken met onze jongens, en hij wilde oprecht zijn best doen om te helpen. Hij was eenman die wist wat hij deed en er ook echt in geloofde.

Hij had alle medicijnen, gereedschappen en operatiebenodigdheden uit het ziekenhuis bij zich. We schaamden ons een beetje voor onze houtje-touwtje kliniek – een plank liggend op twee olievaten en afgezet met een plastic zeil – maar het maakte hem niet uit. Ik keek toe bij een van de operaties en ik kan bevestigen dat hij precies wist wat hij aanmoest met scherpe en steriele instrumenten. Dit is immers wat hij in Goroka iedere dag doet.

Uiteindelijk heeft hij zo’n 4 mannen gesteriliseerd. Wij hebben gezorgd dat de toestemmingsformulieren waren doorgenomen en alles was uitgelegd, terwijl hij aan de lopende band de ingrepen uitvoerde. Een van de vragen op het formulier was: “Hoeveel kinderen heb je? Hoeveel leven nog en hoeveel zijn overleden?”
De antwoorden varieerden van 8 levend, 0 overleden, via 4 levend, 6 overleden tot 6 levend, 4 overleden; heel wat kinderen!

Het werd ook heel wisselend opgepakt. Uit een van de 7 Kovoldorpen kwamen 20 mannen, uit andere geen een. Het dorp het dichtst bij Pal (waar al jaren een NTM team zit) stond erg positief tegenover de ingreep, in de dorpen verder weg circuleerden geruchten dat een bijwerking van de ingreep zou zijn dat een man verschrompelt en zijn kracht kwijtraakt.

Al bij al zijn we blij dat we dit hebben kunnen aanbieden. Het doel was om het idee te introduceren. In de stad kun je gratis een vasectomie krijgen, maar ons junglevolk staat nogal twijfelachtig tegenover nieuwe dingen. We zien wel aankomen dat als het bezoek van de dokter een vage herinnering is geworden, de resultaten duidelijk zijn en anderen aan het denken hebben gezet dat ze dat ook wel zouden willen; en nu vinden ze het niet meer eng om ervoor naar de stad te gaan, omdat ze al zo veel mensen kennen die het ook hebben laten doen.

Het andere nieuws van de week: er is dit weekend in ons dorp gestemd voor de verkiezingen. Dat was niet helemaal handig gepland van ons, de dokter en de verkiezingen tegelijk, wat een afleiding! – maar we wisten helemaal niet dat het al aan de gang was! De helikopter heeft 2 stembussen en een verkiezingsteam afgezet in een dorp 6 uur lopen bij ons vandaan. Die moest dus eigenlijk bij ons landen, maar ze zijn op de verkeerde plek geland! Daardoor liep het verkiezingsteam een dag achter op schema, die ze hebben doorgebracht met lopen naar ons toe.

Ik mocht bij de verkiezingsfunctionarissen zitten en het proces observeren. Ik was onder de indruk van get systeem en wat het team betreft van zowel hun professionaliteit als hun flexibiliteit. Ze hadden een proces en een schema en daar hielden ze aan vast – maar toen ze 6 uur verderop werden afgezet dan waar ze hadden moeten zijn, pasten ze zich wonderwel aan.
De stembussen zijn verzegeld met tiewraps waar nummers op geprint staan en die worden voorgelezen bij het doorsnijden. Vrijwilligers van 10 verschillende kandidaten waren hierheen gekomen om de stembus naar ieder van de 5 dorpen te volgen en schreven de code van ieder zegel in een schrift op, en daarnaast hielden ze met een turfsysteem bij hoeveel mannelijke en vrouwelijke kiezers in iedere plaats hun stem uitbrachten. Op die manier ontstaat een systeem dat niet gestoeld is op vertrouwen, maar waarbij de functionarissen de kandidaten (of hun vertegenwoordigers) verantwoordelijk houden voor het zich niet bemoeien met het stemproces en meerdere kandidaten kunnen ook de functionarissen verantwoordelijk houden.

Helaas was de opkomst laag, omdat mensen verwacht hadden ze op maandag zouden moeten stemmen en dat door de helikopterverwarring anders liep. Mensen hadden verwacht dat de heli zou komen, en toen dat niet gebeurde, gingen ze naar hun tuinen.

Op moment overheerst duidelijk de opluchting dat het achter de rug is. Mensen verdwijnen al de hele tijd naar hun tuin om te ontsnappen aan de spanning die veroorzaakt wordt door de verkiezingen en de merkbare wrijving die er is tussen verschillende kandidaatvertegenwoordigers die al de hele week rondlopen. Ik heb ze wel uitgelegd dat 2 weken gedoe over de verkiezingen wel meevalt. In de stad duurt het maanden en in de VS duurt het jaren 😀

Aan het einde van de week besloten we onze vakantie naar voren te halen van maandag naar donderdag omdat dat zo makkelijker uitkwam met het vliegschema. Nadat we dat op woensdag geregeld hadden en ingepakt hadden, zijn we blij dat de helikopter door het wat nare weer gekomen is om ons op te halen. We voelden ineens hoe moe we waren; we wilden er gewoon even tussenuit.
Ik heb mijn meest recente ‘wervingsproject’ in de verhaaltjes-met-100-woordentaalstudie afgerond en ik had een nieuwe nodig. Ik kon mezelf er niet meer toe brengen om ervoor te gaan zitten om een nieuw project op te starten voor de komende weken en dagen – ik moest eerst even opladen.

Toen we in Goroka aankwamen was het grappig om te merken dat we toch last hadden van een milde cultuurschok met alle gebouwen en de voertuigen die daar rondrijden. Het leven in de bush of in de stad in PNG is zo verschillend dat we een dag of 2 nodig hebben om ons aan te passen en niet overprikkeld te raken door alles!
Het eerste dat we van plan waren op onze vakantie, was naar de Lapilowinkel voor snacks. We hadden voor we het wisten $62 uitgegeven aan wat snacks en ontbijt voor de volgende ochtend. Maar dat gaat nogal makkelijk als een doosje Cheerios $12 kost 😀