Eerst wil ik even zeggen dat we ons deze week allemaal een stuk beter voelen, en nu de familie Stous terug is, zijn we ook niet meer alleen. Het lijkt erop dat we een volle week aan de slag kunnen en ik heb zelfs een half uur getraind gisteravond 🙂
Ons orthografie-onderzoek lijkt een beetje uitgeblust te zijn. We vroegen aan Kovol-moedertaalsprekers die kunnen lezen en schrijven om een aantal multiple-choice-vragen te beantwoorden en daarbij aan te geven wat hun voorkeuren zouden zijn voor spelling en symboolkeuze op de punten waar er meerdere mogelijkheden waren. We zouden er bij voorkeur een stuk of 50 hebben, maar we komen maar tot 12, dus daar zullen we het mee moeten doen, want het lukt niet erg om nog meer mensen te vinden. Nou hebben die 12 wel voornamelijk in groepen gewerkt, dus ik denk dat er toch meer mensen bij betrokken waren!
De eerste pagina van het onderzoek ging helemaal over of mensen bepaalde woorden zouden spellen als “hobol”, ” ‘obol” of “kobol”, omdat de twee Kovoldialecten andere klanken gebruiken. Het Matat-dialect gebruikt [kɔβɔl] (zoals in Kovol) en Imengis gebruikt [ʔɔβɔl] (zoals in ovol).
Dit is wat de mensen gekozen hebben:
Nou ja, vrij duidelijke resultaten dus. Als ze mogen kiezen, nemen de Matatsprekers ‘k’ en de Imengissprekers iets anders. Dus ófwel we moeten gewoon iets kiezen en het ene dialect iets opdringen waar zij niet blij van worden, ófwel we hebben twee aparte alfabetten nodig.
We waren met Matatsprekers met het onderzoek bezig en het was niet erg bemoedigend om te zien dat zij ongeveer 1/4 van de woorden afkeurden. ‘Wij zeggen geen senyom tegen stok, wij zeggen sangat’ enzovoorts. En ik kon alleen maar denken: dit gaan niet werken als we niet eens de woorden kunnen gebruiken zonder dat we dialectsuggesties krijgen!
Ik besloot er van de andere kant naar te kijken. Ik ben bezig geweest met het schrijven van verhaaltjes van 100 woorden om te oefenen met het maken van zinnen. Ik heb er eentje genomen die ik al helemaal verwerkt had, en ik heb er een Matat-vertaling van laten maken:
Ik kwam er op die manier achter dat het grammaticaal best wel overeenkomt. Hier en daar wordt er voor andere woorden gekozen, maar in het algemeen worden werkwoorden op dezelfde manier vervoegd en zinnen en paragrafen hoeven niet hervormd te worden.
We moeten nog wel nadenken over wat we met de ə-klank aan moeten. Het is een klinker die lijkt om het geluid dat je maakt als iemand je in je maag stompt; zoals een soort gesteun. Het Matat zit er vol mee en ik krijg een zwaar gevoel in mijn mond als ik hem probeer te gebruiken!
We weten nog niet precies met welke van onzeklinkers hij overeenkomt – er lijken er een aantal te zijn.
Als je kijkt naar de verhalen die ik tot nu toe gedaan heb, lijkt het mogelijk om een Imengis-Matat vertaler te bouwen. Ik kan een script programmeren om woord voor woord en woordgroep voor woordgroep na te gaan, na te kijken in een woordenlijst en dan te vervangen door het Matat-equivalent.
We zijn op zich niet van plan om te leren spreken in het Matat-dialect (ik denk niet dat het ons zou lukken om beide dialecten te leren en in ons hoofd uit elkaar te houden). We gaan sowieso alleen een Imengis-dialect spreken en dan verstaan de Matatsprekers ons prima. Alleen als we gaan schrijven, wat dan?
Imengis materiaal maken en de Matatsprekers vragen zich aan te passen?
Geschreven materiaal maken voor beide dialecten?
Geschreven materiaal maken dat een mengeling van beide is?
En om het nou nog spannender te maken: als je goed gaat kijken zijn er meer dialecten dan alleen Imengis en Matat. Binnen het Imengis heeft ieder dorp weer zijn eigen uitspraak en spelling. Als wij het hebben over ‘gooien’ zeggen we ’teleb’, maar Imengissprekers van de andere kant van de rivier gebruiken ’tolob’. Blijkbaar spreken we geen puur Imengis, omdat we zo dicht bij Matat zitten!
Wat we ook kiezen, we kunnen niet iedereen tevreden houden.
Ik denk dat we er nu wel goed genoeg naar gekeken hebben. Ik moet doorgaan met het leren van de taal en hier later op terugkomen. Op enig moment zullen we moeten besluiten hoe we dit oplossen, maar zo ver is het nog niet. Hopelijk brengen de tijd en het advies van alfabetiseringsdeskundigen wat helderheid in de zaken!
Het is wel facinerend om in dat kleine PNG-taaltje te duiken. Omdat het geen geschreven vorm heeft, is er geen ‘officiële’ Kovoltaal; iedere familie heeft zijn eigen versie en iedereen hier kan prima overweg met de dubbelzinnigheid ervan. Als we beginnen met opschrijven, gaan wij feitelijk een standaard-Kovol creëren; dat is best een intimiderend idee!
0 reacties