(Noot van de vertaler: een week vertraging wegens vakantie)
We hebben het gehaald — het is tijd voor vakantie! We hebben ons de laatste tijd erg verheugd op een pauze. We realiseerden ons dat we al ongeveer een jaar geen echte vakantie hebben gehad, omdat de laatste 2 keer dat we buiten Kovol waren “werkvakanties” waren, waarbij we vrije dagen combineerden met conferenties en workshops. Het weer werkt echter niet mee en we kunnen Kovol niet verlaten!
We voelen ons behoorlijk moe aan het einde van een rit van 4 maanden in de bush. Het was een uitdaging om gemotiveerd te blijven om de taal te leren en we weten dat we een beetje te ver zijn gegaan – niet heel erg, maar genoeg om het te voelen.
De laatste stukjes werk die afgerond moesten worden waren een reeks interviews in de Kovol-taal over “geluk en toeval”. We kwamen interessante dingen tegen en het was een hele uitdaging om er meer over te vragen. Ik kende geen Kovol-woord voor geluk, dus hoe leg je dat concept uit en hoe vraag je ernaar? Ik begon te vragen naar mensen die dingen zeiden als “Het gaat niet regenen” terwijl we aan het wandelen waren, zelfs als er donkere wolken zichtbaar waren. Zorgt het zeggen van “het gaat niet regenen” ervoor dat het niet gaat regenen? Heeft zo’n uitspraak enige kracht? Hoe zit het met dorpsvergaderingen waarop het dorp afspreekt “deze ziekte is nu voorbij”, helpt dat?
“We zeggen die dingen gewoon; het kan waar zijn of misschien ook niet”, was de reactie. Hun houding kwam duidelijk over alsof mensen meer hun verlangen uitspraken dan dat ze dachten dat de woorden iets veroorzaakten. Het moeilijke bij het interpreteren daarvan, is dat het een vaste procedure is om als gemeenschap samen te komen om ziektes als voorbij te verklaren, en als mensen echt dachten dat dat niets deed, waarom wordt het dan zo consequent gedaan?
En als een boomtak breekt en je bijna raakt, maar het net niet doet, wat is dat dan? “Het was goed dat de tak me niet raakte” was het antwoord, dus ons woord voor geluk lijkt het woord voor goed te zijn – een heel algemeen Kovol-woord. Zonder ideeën gebruikte ik toen wat Engels “We say luck, it was lucky. Hebben jullie daar weleens van gehoord?” en dat hadden ze, dus konden we bevestigen dat goed de beste vertaling was en dat het geen aparte categorie was.
We hadden het ook nog over bijgeloof dat ongeluk zou kunnen brengen. “Nee, we denken niet dat het erg is om onder een ladder door te lopen. Dat kennen we niet”, maar ze onthulden wel een bepaalde droom die ze hebben. Als ze dromen dat ze op jacht zijn en bij het zien van een dier hun boog spannen en de boog breekt, weten ze dat er iemand gaat sterven. Als de boog aan de onderkant breekt, sterft een ouder, als de boog in het midden breekt, sterft een broer en als de boog aan de bovenkant breekt, sterft een kind.
Een reeks gesprekken van die strekking geeft een breed inzicht in de Kovolese ideeën over geluk, samen met audio-opnames van mensen die de informatie geven als bron. Er is altijd meer te doen, maar na de vakantie is het tijd om verder te gaan met iets anders.
Terwijl we beginnen in te pakken voor de vakantie, stuitert Oscar van opwinding om naar Goroka te gaan. Hij vindt het geweldig om hier met de Stous-jongens te spelen, maar hij is ook dolenthousiast over kleine dingen zoals een pakje milkshake uitzoeken in de winkel, spelen in een speeltuin en vooral over het feit dat er geen school is.
We kijken uit naar tijd zonder schuldgevoel als gezin. Tijd waarin we samen een boek kunnen lezen zonder ons schuldig te voelen dat we ons binnen verstoppen. Tijd om naar buiten te gaan zonder dat er een dozijn hoofden naar ons toegedraaid wordt en ons in de gaten houdt, en we niet als aapjes in een kooi in de gaten worden gehouden terwijl we ons afval verbranden of tikkertje spelen met onze tweeling.
Het enige probleem was dat we wakker werden met regen en mist. Onze helikopter kan niet vliegen als er geen zicht is, dus we zitten te wachten tot het weer beter wordt. We proberen balans te houden tussen het afmaken van onze schoonmaak, het tevreden houden van onze kinderen en het samenzijn met de mensen van Kovol. Veel mensen zijn gekomen om ons uit te zwaaien en zeggen: “We gaan allemaal weer aan het werk in onze tuinen als jullie weggaan.” Het is superleuk, maar het is ook een van de dingen waar we zo moe van worden; die dagelijkse druk om buiten te zijn, om Kovol te spreken, om met bezoekers te kletsen; het dagelijkse schuldgevoel dat er mensen buiten zitten, wachtend op ons wanneer we ervoor kiezen om naar binnen te gaan.
Helaas veranderde het weer niet en kregen we te horen dat het vliegen werd uitgesteld tot de volgende dag. Dus onze vakantie begon als een Kovol staycation. Ik ga liggen en doe een dutje en word wakker met Max en Monogam die op het gras voor ons huis zitten. Die waren vanuit een dorp anderhalf uur verderop komen wandelen om ons te zien, en ze zaten al op het gras voordat ik mijn dutje deed. Ze willen tijd met ons doorbrengen en ik denk dat ik dat ook moet doen. Eerst moet ik een filmpje opzetten voor Oscar (vakantie!) en wat spullen uit de vriezer halen voor het avondeten, terwijl ik mezelf klaarmaak om weer naar buiten te gaan en te gaan zitten praten. Maar als ik 10 minuten later klaar ben, zijn ze weg en komen schuldgevoel en opluchting in me samen.
Aan het eind van de dag hopen we op morgen beter weer en op kunnen vertrekken, terwijl we proberen te zorgen dat onze koffers vol blijven en het huis schoon, zodat niets ons tegenhoudt om de volgende dag te kunnen gaan.
Helaas werden we vandaag wederom wakker met een dikke muur van mist met regen. De missiehelikopter wacht op een goed weerbericht van ons, maar het ziet er niet naar uit dat het vandaag wél een goede vliegdag wordt. Zal het morgen beter zijn? Zal het vluchtschema nog een uitstel aankunnen? Moeten we uitpakken? Ik heb ons waterfilter schoongemaakt en opzij gezet om te drogen terwijl we weg zijn, ik denk dat ik het weer moet opzetten en de filterkaarsen moet prepareren om de laatste restjes drinkwater te kunnen opmaken.
Het regent in ieder geval zo hard dat de mensen van Kovol allemaal binnen bij hun vuurtje zitten te schuilen en wij ons niet schuldig voelen omdat we binnen zitten. Met dit weer is dat cultureel verantwoord 🙂
Bid voor beter weer! We willen graag weg om tot rust te komen en de druk wat van ons af te zetten. We vinden het vervelend dat we zo uitgeput zijn, dat we nu hier in Kovol niet goed kunnen uitrusten en ook geen contact kunnen maken met mensen en niet goed kunnen prediken.
Er zijn natuurlijk nog steeds dingen om van te genieten en vandaag hebben we pennen en papier gepakt en wat getekend 🙂
0 reacties