Nu ik op weg ben naar het niveau ‘capabel’ in de taal van de Kovol, is het tijd om met langere teksten aan de slag te gaan. Als het me lukt om een niveau omhoog te gaan bij de komende test over een maand ofzo, kom ik in de fase waar ik een discussieanalyse moet uitvoeren.
Bij zo’n discussieanalyse neem je een monoloog van ongeveer 100 zinnen of bijzinnen, uitgesproken in het Kovol, en dan breng je alles uitgebreid in kaart; de grammatica, verbindingen, structuur etc. om bijvoorbeeld de vraag ‘hoe vertel je een verhaal in het Kovol’ te beantwoorden. Een van de genres is narratief (verhalend), een ander is hortatoir (overtuigend).
In een hortatoire tekst ‘spreek je sterk’ om iemands mening of gedrag te veranderen – en het is voor ons een belangrijk genre, omdat de brieven in het NT in het hortatoire gebied liggen. De vraag is ‘hoe spreek je om een overtuigende beargumentering op te bouwen en iemands mening te veranderen?’.
De ware uitdaging is om opnames te maken van zo’n tekst, die lang genoeg zijn. We hebben het over 1,5-2 minuten onafgebroken spraak in het Kovol… en dat komt niet zo vaak voor. Mensen gedragen zich rondom ons zo goed mogelijk, dus we horen niet vaak dat ze op hun kop krijgen. ‘Hé kinderen, jullie maken te veel herrie, wegwezen!’ voldoet niet echt aan de eis van 100 zinnen/bijzinnen 🙂
Als er een grote bijeenkomst in de gemeenschap (zien we ook maar zelden) waar het over een probleem gaat, kunnen zulke speeches wel voorkomen, maar het is nog niet makkelijk om ze te vangen. Die bijeenkomsten duren vaak wel ruim een uur en je weet nooit wanneer iemand een speech van 2 minuten gaat houden; en zelfs als het lukt is het lastig om met alle achtergrondgeluiden (hoesten, proesten, krijsende varkens en huilende kinderen) de woorden te onderscheiden.
Er zat niets anders op dan ze in scene te zetten… en dat gaat niet altijd zoals gewenst. ‘Doe maar net of ik die-en-die ben, nu geef je me op mijn kop’ – heeft vaak tot resultaat een verward verhaal, nog steeds te kort, en met door elkaar lopende werkwoordsvervoegingen en personen. Halverwege vergeten mensen soms dat ze tegen mij moeten praten en gaat het ineens over algemene beschrijvingen van het probleem en wat er gebeurd is – dan wordt het narratief.
Ik heb deze week wel een goede kunnen vangen en ik heb hem erbij gedaan, leuk voor jullie om te lezen. Zelfs nu we al zo ver zijn met onze taalstudie voelt het Kovol vaak nog vaag en dubbelzinnig voor mij. Er is zo veel impliciets en ik denk weleens dat ik het alleen begrijp als ik het verhaal al ken. Lees het zelf maar eens; wat denk je?
teme undum nonn mohis bili mu obonn mohis yot eneng omboo onn ig tol ab ig poolulub mut etenim eb amb igu ongoo angee yam ig ennendinim eb amb igu ina wendinim eb amb igu ig tol ab minda minda nog wig eb amb igu umann oloo eb igu ogwa onn mohis utoo honn ogoo mohis utoo
Kovol language
onn omboo egee libot nom ilib hat oo ig ig hat oo endet Weli eeg mu esigond eb i enn teme undum eeg mu esigond eb i nomboo yogonong wenim eb nolot nom onnol tenn aga (agamb) ututub (ututsu) oboob yat onn utub hamung oo ig hogot teb (oboob) wondob (nog) nomoomung wondob hamung oo abagam bili nog noloomung neleb hamung oo onn mohis utub nog yat nog yat omoo om egee libot nom ilib bili tugoomung mu yogonong agamot aga
Weli wondob nom a nolot i enn undum teme undum nom endet wondob nom a nolot nala heb agamoomung om egee ig egee yamung om ig yogonong wala wolob yogonong wenim eb neleb mena ogoo neleb yong amb nom nala liboomung ig ilib aga igisisu om libot nom om mehamonn nom neleb ig obo minda nom hipoolulub nom a nolot nala egee liboomung om ilib agamb ogoo tolob om yat see ogoo libot nom
teme undum endet onn mohis bili wig onn mohis yot eneng omboo em onn mohis yogonong wolob ogoo mandoo ogot em i em see om em see om onn yogonong wala om enn om salib ham oo sibelig oboob i ham oo yobug hipundoo sibelig oboob enn higinim eb nolom neleb amom see om em nonn em
Weli ogoo amom nonn mu egee nog igisininn em enn teme undum bili om mehamonn mohis yot eneng obong yam omboo om logooneng em mohis bili oboob i em yogonong agamb i endet onn nonn ig hat wok (selenn) egee nang (noloomung) omboo meemee selenn angom nomboo em yogonong agamb i meemee oboob yog asa nyo nom nom yot tuguga yot tugub em mohis yot eneng obonn em oboogonn omboo em oo mehamonn nom mehamonn his nom mu egee hes sann ann amom endet amb i ham oo
Weli onn mohis nom nog wolom wolob i amom su om em nom mohis yot eneng ogoo teninn em ogoo tolob em mohis bili om egee ebeninn em aba nononn nonn ig selenn egee ang ham nom em meemunum nom egee nug em meemee minda em meemee nom egee nug eb
mohis yot engeng om su om ogoo teninn em enn hobol endet egee amom nom egee angom
Dochter je hebt geen goede echtgenoot genomen dit is een slechte echtgenoot onze huizen breken branden wil praten ing hij zei dus dood ons wil praten ing moeder slaan wil praten onze bezittingen eindigen wil praten ing niks maken wil ing hij deed dit het is tijd om je een man te geven (als in een nieuwe echtgenoot)
letterlijke vertaling
dit hij (de slechte echtgenoot) kwam hier ging hij zag hij zag ons we gaven hem niet dochter zoals hij wilde mijn dochter ze gaven niet aan mij als gewild zoals dat vechten wil hij deed hij heeft dit gedrag we gaven hem dochter hij nam hij ging weg hem gaven we zagen ons varken werd geslagen we aten slaan we zagen borst goed we maakten maakten we zagen haar man gaf hij ging met hij ging met maar hij kwam hier ging op goed we deden niet met ons hij was dit gebeurde
dochter slaan dit deed hij mijn dochter hij sloeg hij deed dit hij deed dit kijk wij bleven we gingen erheen ons slaan slaan ons slaan wil eten deed boos platen dit deed hij we kwamen we gingen erheen dit gebeurde we bleven hij kwam erheen dit werk was gedaan onze tassen gesneden dit deed hij deed hij we gingen erheen bleven vertrokken hij ging nu kwam hij mijn
dochter jouw echtgenoot is niet goed houw echtgenoot is slecht jouw echtgenoot vecht met ons hij is een man die in het rond gaat dit is hoe het is nu hij vecht met ons dit en ik stond op keek machete stond op keek grasmes pakte ik snij wil doen ik zei
nu dochter ik geef deze woorden je kan niet bij hem blijven mijn goede dochter een slechte man we kregen dus jij hebt een goede echtgenoot nodig die bij ons blijft zoals dit jij hard werken wij werken ik praat over dit harde werken (het harde werken van de opvoeding) hij moet bij ons blijven (de nieuwe man) wij zullen eten (=wij zullen het ontvangen) hij heeft slecht gedaan slecht gedaan jij hebt een slechte man heb je zoals dit goede dingen komen hier niet van ik zei ik zei zoals dit zag het eruit
dochter ik ben boos op jouw echtgenoot boos ik zei vandaag zul jij je slechte man verlaten verlaten je zult krijgen een goede man krijgen zoals dit ons harde werk we deden keken betalen voor dit we zullen eten iets dingen iets we weten willen
slechte echtgenoot jij zult vandaag verlaten dit praten ik heb gezegd zoals dit ik zei het
Snap jij het? 😀 Het algemene idee komt wel helder over denk ik, maar er waren wat dingen die ik ook heb moeten navragen.
De Kovoltaal zit vol met komen en gaan. Alle verhalen hebben eindeloos veel komen en gaan en ik weet nog steeds niet hoe dat nou zit. Er zijn een paar keer waarbij de schoonzoon de familie hier in Kovol heeft bezocht en zij zijn een paar keer naar zijn woonplaats aan de kust gegaan. Mijn hersenen neigen ernaar om al dat komen en gaan eruit te filteren, het lijkt niet zo belangrijk. Het is allemaal achtergrond, maar het taalgebruik is zo concreet dat komen en gaan gespecificeerd worden naar bergop of bergaf en de spreker is misschien wel de enige die weet hoe en wat.
Ik weet ook nog dat ik het voor het eerst hoorde en me afvroeg: wat heeft dat varken er nou weer mee te maken? Het verhaal is dat ze een varken geslacht hebben voor een feestmaal om op goede voet te komen met hun schoonzoon, maar daar werd hij juist boos van.
Dat stuk over hard werken en eten was echt nieuw voor mij en ik heb heel wat vragen moeten stellen om dat uit te vogelen. Het idee is dat de familie hard heeft moeten werken om hun dochter op te voeden en dat harde werk niet echt goed betaald wordt nu. Ze willen een nieuwe man die goed voor hun dochter zorgt en zich goed gedraagt tegenover hen als familie. Het is de eerste keer dat ik het woord voor geld meer in het algemeen als salaris wordt gebruikt… en dat nestelt zich in ons achterhoofd voor latere vertaling 😀
Dus nu k een verhaal heb opgeschreven, gaat dat het archief in tot het tijd is voor een fatsoenlijke analyse. Ik doe 5 hortatoire teksten en zoek naar zaken als
- Hoe is de beargumentering opgebouwd?
- Waar zit de climax?
- Hoe markeer je voorgrond en achtergrond?
- Hoe begin je en eindig je?
- Hoe markeer je het hoofdpunt zodat duidelijk is wat het hoofdpunt is?
Duimen maar dat als we ermee bezig zijn, onze hersenen het kunnen bevatten zodat we ook op deze manier kunnen leren communiceren 😀 Intussen zoek ik nog verder naar 1 hortatoire tekst. Misschien kan ik iemand laten zeggen ‘hey zendeling, hou eens op met dom doen, wees eens slim en begrijp onze taal sneller’?
0 reacties