In onze taalevaluatie kwamen we erachter dat een van de gebieden die nog wat aandacht nodig hebben, ons cultuurbestand is. We gebruiken een format dat ‘cultuur’ opdeelt in ruim 100 subcategorieën, bijvoorbeeld:
- 1-6 Vuur, vermogen en elektriciteit
- 1-11 Kleding en versiering
- 2-3 Sport vrijetijdsbesteding
- 3-7 Lenen en uitlenen
- 5-3 Huwelijk en gezin
- 5-24 Humor en grappen
- 9-2 Kosmologie en mythologie
Om onze Kovol staalstudie te kunnen ‘afmaken’ is het vullen van dit cultuurbestand één van de dingen die we moeten doen; we moeten voor alle categorieën een samenvatting schrijven. Het is hard werken, want we kunnen dat niet doen door te observeren of onze eigen ideeën op te schrijven; we moeten dit aan de Kovolmensen vragen.
Ik kan dus niet gewoon opschrijven dat mensen ”s morgens, ’s middags en ’s avonds vuur maken’; ik moet een audio-opname hebben van een Kovol-persoon die dat zegt, als bewijs dat het inderdaad vanuit het perspectief van een insider van de cultuur is, en niet mijn eigen idee. Bovendien moet ik 3 verschillende Kovol-bronnen hebben voor iedere conclusie die ik trek.
Ik zou namelijk gewoon die ene persoon hebben kunnen tegenkomen die zijn eigen gang gaat, terwijl de norm eigenlijk net anders is. Door 3 bronnen te gebruiken, weten we zekerder dat we niet met een idiosyncratisch beeld van de cultuur komen te zitten.
Als we vooruit denken naar onze volgende taalcheck (mogelijk maart ofzo), dan hopen we als team de eerste 20 subcategorieën gevuld te hebben. Dat betekent 3x een audio-opname maken over dat onderwerp, tenminste een deel daarvan transcriberen en dan op basis daarvan een samenvatting schrijven.
Deze week ben ik bezig geweest met Vuur, vermogen en elektriciteit. Ik had wat interviewvragen verzonnen over 3 onderwerpen. Vuur, accu’s en zonneenergie/elektriciteit. Dus dat waren al 9 interviews.
- Wie maakt vuur?
- Wanneer maak je vuur?
- Waar wordt vuur voor gebruikt?
- Wie verzamelt brandhout?
- Waar haal je brandhout?
- Waar gebruik je de as voor?
Dat zijn wat voorbeeldvragen. Ik had er ongeveer 25 over vuur en 10-15 over accu’s en elektriciteit.
Dat is te overzien, maar ik kom toch thuis met interviews van 20 minuten op mijn recorder. Ik haal dat wat er niet toe doet uit de opname (zoals dat mensen staan te bespreken wat hun antwoord zou moeten zijn) en daar had ik al een interview van 9 minuten, heel wat minder. Dan is de grote klus om dat te transcriberen. Daar kan ik zomaar anderhalf tot twee uur zoet mee zijn.
Veel van wat ik hoor, bevestigt wat ik al wist, maar sommige informatie is nieuw. Ik wist niet dat ze bijvoorbeeld oude accu’s opensnijden en het accuzuur (‘het roet’) gebruiken als een verf om zwarte patronen te maken met bamboeweefsel. Of dat je het kunt gebruiken om een plaatselijke hond die je niet leuk vindt, te vergiftigen.
Als ik aan het schrijven ben over vuur, zie ik de hiaten waar ik nog naar moet vragen. Ik heb een verhaal over de eerste man die het vuur ontdekte, dat moet ik nog twee keer hebben. Ik weet ook weer dat vrouwen brandhout in stapels op hun hoofd dragen, maar mannen het op hun schouders houden.
Als ik dat bedenk, stel ik de vraag: waarom dragen vrouwen brandhout op hun hoofd, en dragen mannen het op hun schouders? Het antwoord dat ik kreeg was: omdat ze vuur willen maken en eten willen koken. Haha! Ja, dat klopt, en het was een antwoord op mijn vraag, maar niet dat wat ik zocht. Vragen stellen in een taal die je nog aan het leren bent is lastig, dus is het altijd een cadeautje als het lukt.
Vragen vallen vaak niet helemaal uit als gepland. Hoe maakten jullie voorouders kleding van bast? Nou ja, de Australiërs kwamen, gaven ons zout en kleren en nu dragen we kleren…. (praat nog 10 minuten door). Die ga ik een andere keer nog wel eens proberen.
Ander nieuws: ik heb iets gevonden dat heel goed lijkt te werken voor waarom. “Megite henee ogoo” (welke basis) als in: wat is de basis voor die actie? Lijkt te werken 🙂
Ik denk dat iedereen een wat ander tempo heeft gevonden. Ik was best veel bezig met teksten waar ik woord voor woord moest ontdekken wat het betekende, zodat ik het na kon doen. Deze interviews zijn wat meer natuurlijk en vloeiend, en ik hoef alleen maar een antwoord op de vraag te krijgen – niet een woord voor woord exacte transcriptie.
20 cultuurcategorieën in de komende 4-5 maanden? Het is te doen. Alleen zeg maar even niets over de 80 die er daarna nog komen!
0 reacties